دانلود پی دی اف کتاب سفرنامۀ خراسان میرزا محمدرضا کلهر PDF

نقد کتاب سفرنامۀ خراسان میرزا محمدرضا کلهر
سفرنامۀ خراسان کلهر از چند جهت اثری استثنایی محسوب میشود. نخست آنکه برخلاف بسیاری از سفرنامههای دوران قاجار که عمدتاً به توصیف سفرهای خارجی میپردازند، این اثر توجه خود را معطوف به یکی از مهمترین مناطق ایران کرده است. دوم آنکه کلهر به عنوان کارگزار دولتی، از دانش و تجربۀ کافی برای تحلیل وضعیت اداری و اقتصادی منطقه برخوردار بود و این موضوع به نوشتههایش عمق ویژهای بخشیده است. نثر کتاب که ترکیبی است از زبان ادبی دوره قاجار و اصطلاحات محلی خراسان، خود گنجینهای زبانشناختی محسوب میشود. اگرچه ممکن است برخی توصیفات دقیق کلهر از مسافتهای بین شهرها و ویژگیهای طبیعی منطقه برای خوانندۀ امروزی خستهکننده به نظر برسد، اما همین دقت نظر، ارزش علمی اثر را برای مورخان و جغرافیدانان دوچندان کرده است. این سفرنامه برای پژوهشگران تاریخ محلی، جامعهشناسان و علاقهمندان به فرهنگ عامۀ خراسان، منبعی یگانه و خواندنی است.

معرفی کتاب سفرنامۀ خراسان میرزا محمدرضا کلهر
میرزا محمدرضا کلهر در سفرنامۀ خراسان خود، با مهارتی کم نظیر، سفری چندماهه به سراسر خراسان بزرگ را به تصویر کشیده است. این اثر که حاصل مأموریت اداری نویسنده به دستور ناصرالدینشاه قاجار است، مشاهدات دقیقی از شهرهای مهمی چون مشهد، نیشابور، سبزوار و تربت حیدریه ارائه میدهد. آنچه این سفرنامه را متمایز میکند، توجه همزمان کلهر به ابعاد مختلف زندگی در خراسان است؛ از وضعیت کشاورزی و صنایع دستی گرفته تا ساختارهای قدرت محلی و روابط میان عشایر و یکجانشینان. نویسنده با تسلطی که بر امور مالی و اداری داشته، تحلیلی دقیق از نظام مالیاتی و مدیریت منابع در منطقه نیز ارائه داده است. سبک نوشتاری کلهر که در عین رعایت اصول نثر قاجاری، از صراحت و صداقتی گزارشگونه برخوردار است، این سفرنامه را به اثری جذاب هم برای محققان و هم برای خوانندگان عمومی تبدیل کرده است.

بخشی از کتاب سفرنامۀ خراسان میرزا محمدرضا کلهر
«به نیشابور که رسیدیم، شهر را با آن همه نام و آوازه، ویرانهای بیش نیافتم. دیوارهای کهنۀ آن که زمانی سدّی در برابر مهاجمان بود، اکنون خود رو به ویرانی نهاده. با این حال، بازاری دارد پررونق و مردمانی سختکوش. در کاروانسرای شهر که اقامت گزیدیم، بازرگانی ترک که قالیهای نیشابور را به عثمانی میبرد، از ظلم مأموران حکومتی شکایت میکرد که بیش از میزان مقرر از او مالیات میستانند. صبح که به تماشای شهر رفتیم، آرامگاه خیام را زیارت کردیم که در میان باغی خشک و بیآب واقع شده، اما هنوز زیبایی و وقار خود را حفظ کرده است. مردم نیشابور برخلاف ویرانی شهر، مهماننواز و خونگرم بودند و ما را به نان و پنیر و سبزی خود مهمان کردند که با وجود سادگی، گواراتر از بسیاری از ضیافتهای پرشکوه بود…»

چرا باید کتاب سفرنامۀ خراسان میرزا محمدرضا کلهر خریداری کنیم؟
سفرنامۀ خراسان میرزا محمدرضا کلهر به دلایل متعددی اثری ارزشمند و خواندنی محسوب میشود. نخست آنکه این کتاب از معدود سفرنامههای دقیق و مستند دورۀ قاجار است که به بررسی همهجانبۀ یکی از مهمترین مناطق ایران پرداخته است. دوم آنکه تحلیلهای اقتصادی و اجتماعی کلهر که برآمده از سالها تجربۀ او در امور مالی و اداری است، بینشی عمیق از ساختارهای حکومتی و روابط اجتماعی عصر قاجار ارائه میدهد. سوم آنکه توصیفات زنده و جزئینگرانۀ نویسنده از شهرها و روستاهای خراسان، این اثر را به منبعی بیبدیل برای شناخت تاریخ محلی ایران تبدیل کرده است. این کتاب برای پژوهشگران تاریخ اجتماعی، دانشجویان مطالعات ایرانی، علاقهمندان به فرهنگ عامه و همه کسانی که دغدغۀ شناخت دقیقتر ایران دورۀ قاجار را دارند، اثری ضروری و جذاب خواهد بود.

فهرست مطالب کتاب سفرنامۀ خراسان میرزا محمدرضا کلهر
فصل اول: مقدمه و علت سفر
فصل دوم: مسیر تهران تا سبزوار
فصل سوم: توصیف شهر سبزوار و اطراف آن
فصل چهارم: مسیر سبزوار تا نیشابور
فصل پنجم: مشاهدات از نیشابور
فصل ششم: راه نیشابور به مشهد
فصل هفتم: توصیف مشهد و اماکن متبرکه
فصل هشتم: وضعیت اقتصادی و اجتماعی مشهد
فصل نهم: سفر به تربت حیدریه
فصل دهم: بازگشت و نتایج سفر

نقد کتاب سفرنامۀ خراسان میرزا محمدرضا کلهر
تحلیل سفرنامههای دورۀ قاجار
کتاب صوتی سفرنامۀ خراسان
دانلود کتاب سفرنامۀ خراسان
مطالعات تاریخ محلی خراسان